Thời gian gần đây, cơ quan BHXH TP.HCM nhận được một số yêu cầu đề nghị của người lao động về việc xin hủy hồ sơ nhận trợ cấp BHXH một lần để được tiếp tục tham gia BHXH. Một trong những lý do để người lao động rút lại hồ sơ là họ mong muốn về già sẽ được hưởng chế độ lương hưu. Như vậy sẽ an toàn, tốt hơn là nhận trợ cấp một lần.
Có lương hưu để không phải nhờ vả ai
Chị ĐVT (ở quận 7, TP.HCM) cho biết sau một năm thất nghiệp do dịch bệnh, ngày 6-5, chị có đến BHXH quận 7 làm thủ tục hưởng BHXH một lần. Đến ngày 11-5, chị nhận được tin nhắn của cơ quan BHXH gửi về điện thoại với nội dung hồ sơ đã được giải quyết xong và báo số tiền sẽ được lãnh là gần 159 triệu đồng. Tuy nhiên, khi vừa nhận được thông tin từ cơ quan BHXH thì chị cũng vừa được chỗ làm mới gọi đi làm. Ngay sau đó chị đã đến BHXH quận 7 để làm thủ tục hủy nhận BHXH một lần để tiếp tục tham gia BHXH.
“Tôi biết tình hình dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, nhiều người cũng đang phải chịu những khó khăn chung này và tôi không phải ngoại lệ. Giờ tôi may mắn có công việc là đã vui lắm rồi. Hiện tại tôi còn sức khỏe, còn làm việc được thì sẽ cố gắng tham gia BHXH tiếp tục để về già nếu không có nguồn thu nhập nào thì vẫn có lương hưu” – chị T. chia sẻ.
Tương tự, chị LTH (ở huyện Hóc Môn) cho biết ngày 14-5 vừa qua, chị cũng gửi đơn đến cơ quan BHXH TP.HCM xin hủy hồ sơ đề nghị nhận trợ cấp BHXH một lần. Trước đây chị làm việc cho một công ty ở TP.HCM. Sau khi nghỉ việc, chị nhờ em gái đến công ty nhận lại tài sản cá nhân, trong đó có sổ BHXH. Vì không rành về BHXH nên chị đã ủy quyền cho em gái thực hiện các thủ tục hưởng BHXH một lần và đã được cơ quan BHXH tiếp nhận giải quyết.
Cũng theo chị H., chị sống neo đơn, phải tự lo cho mình. Chị rất sợ sau này về già sẽ gặp nhiều khó khăn, bệnh tật không có tiền chữa trị. Sau khi nghe người quen tư vấn về trường hợp của mình chỉ cần đóng BHXH thêm vài tháng BHXH tự nguyện thì sẽ được nhận lương hưu. chị quyết định xin hủy hồ sơ trợ cấp BHXH một lần, đóng đủ phí bảo hiểm cho thời gian còn thiếu để được hưởng chế độ lương hưu hằng tháng.
“Lúc tôi còn trẻ, tôi đã làm việc cật lực với mong muốn tuổi già có lương hưu để sinh sống, không phải nhờ vả ai, có bảo hiểm y tế để đi khám bệnh. Đó là nguyện vọng của tôi. Khi biết trường hợp của mình có thể được hưởng lương hưu nên cố gắng đáp ứng theo quy định của BHXH” – chị H. chia sẻ.
Đã nhận tiền thì không thể rút hồ sơ
Trao đổi với PV về những trường hợp đã được giải quyết hồ sơ nhận BHXH một lần rồi nhưng lại xin rút hồ sơ, đại diện BHXH TP.HCM cho biết: Đối với các trường hợp đã có quyết định hưởng BHXH một lần nhưng tiền BHXH chưa được chi từ quỹ BHXH thì cơ quan BHXH sẽ hủy quyết định hưởng BHXH một lần. Việc này nhằm để bảo lưu thời gian đóng BHXH cho người lao động.
Cụ thể, cơ quan BHXH chỉ giải quyết hủy hồ sơ xin rút BHXH một lần khi người lao động chưa nhận tiền mặt hoặc cơ quan BHXH chưa chuyển khoản qua tài khoản ATM cho cá nhân người lao động. Những trường hợp đã nhận tiền BHXH một lần nhưng suy nghĩ lại và muốn đóng lại thì sẽ không được giải quyết.
Trước đây, Bộ LĐ-TB&XH có tờ trình gửi Chính phủ đề nghị sửa đổi Luật BHXH 2014. Theo Bộ LĐ-TB&XH, quy định điều kiện về thời gian tối thiểu đóng BHXH để được hưởng lương hưu của Luật BHXH hiện hành quá dài, dẫn đến số người đang tham gia rời bỏ hệ thống BHXH trước tuổi nghỉ hưu khá lớn. Vì thế, Bộ LĐ-TB&XH đã đề xuất giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm.
Với đề xuất này, người tham gia BHXH sẽ dễ dàng đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí. Điều này cũng đồng nghĩa với việc số người ra khỏi hệ thống BHXH sẽ giảm khi đề xuất này được thông qua.
“Thời gian vừa qua, việc người lao động đã có đơn xin hủy đề nghị nhận BHXH một lần là một tín hiệu vui. Việc này giúp ngành BHXH tiếp tục phấn đấu với mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội” – đại diện BHXH TP.HCM cho hay.
Ngoài thiệt thòi không có lương hưu dưỡng già thì người lao động còn những thiệt thòi khác như:
Trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu (độ tuổi dễ gặp bất trắc về sức khỏe nhất của mỗi người), NLĐ được quỹ BHXH trả kinh phí để cấp thẻ BHYT miễn phí (người nghỉ hưu có lương hưu không phải tự mua thẻ BHYT) và được hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT. Khi người hưởng lương hưu không may qua đời thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng người hưởng lương hưu chết và thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần.
Khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là của để dành quý giá của chính mình, nó không mất đi mà ngược lại vẫn được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng, người tham gia có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ đóng của Nhà nước. Trong thời gian bảo lưu, nếu chẳng may bị chết thì gia đình được hưởng trợ cấp mai táng phí, thân nhân được hưởng trợ cấp tuất theo quy định.
Việc nhận BHXH một lần là phải chấp nhận sự thiệt thòi rất lớn khi với 22% mức tiền lương tháng đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất thì một năm tổng mức đóng là 2,64 tháng lương. Trong khi mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
