Nhiều người không để ý đến những thói quen sinh hoạt hằng ngày mà không đảm bảo cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến l.â.y n.h.i.ễ.m C.o.vid-19; hoặc ở nhà thực hiện giãn cách nhưng cũng không tránh khỏi được những cơ hội dễ bị l.â.y n.h.i.ễ.m như ra ngoài mua thực phẩm, thuốc men hoặc là lây nhiễm từ các hàng hoá đặt mua từ nơi khác về…
TS-BS Phạm Lê Duy, bác sĩ tại phòng khám d.ị ứ.n.g và m.i.ễ.n d.ị.c.h lâm sàng, giảng viên bộ môn sinh lý – sinh lý b.ệ.n.h – m.i.ễ.n d.ị.c.h của Trường ĐH Y Dược TP.HCM, đã có những phân tích cặn kẽ về tất cả những “cơ hội” nếu chúng ta không để ý và chủ quan sẽ dẫn đến sự việc là cho dù ở nhà thực hiện giãn cách nhưng cũng có thể bị n.h.i.ễ.m C.o.v.id-19.
Dễ dàng tiếp xúc với vi rút trên bề mặt các vật dụng
Theo tiến sĩ, bác sĩ Phạm Lê Duy thì mặc dù hiện nay đang g.i.ã.n c.á.c.h xã hội, mọi người hầu hết đều ở nhà, nhưng thỉnh thoảng vẫn có những cơ hội dễ bị l.â.y n.h.i.ễm như khi ra ngoài đi mua thực phẩm, mua thuốc men, khi đi tiêm vắc xin hoặc khi tập trung lấy mẫu, và còn có nguy cơ là l.â.y n.h.i.ễm từ người chung nhà khi họ trở thành “vật trung gian” mang mầm b.ệ.n.h từ bên ngoài về, hoặc l.â.y n.h.i.ễ.m từ những vật phẩm được chuyển phát từ nơi khác đến…
“Như chúng ta biết, ngoài việc l.â.y l.a.n trực tiếp qua các giọt khí dung lơ lửng trong không khí, vi rút còn có thể hiện diện trên bề mặt vật dụng và bằng cách nào đó có thể tiếp xúc với những vùng niêm mạc như mắt, mũi miệng, thông thường là qua đôi bàn tay của chúng ta. Nhiều nghiên cứu cho thấy, bầu không khí ở nơi người bị nhiễm vừa đi qua có thể chứa vi rút và có thể lây nhiễm cho người đi vào vùng đó, đặc biệt là trong không gian kín như trong nhà, trong thang máy, trong siêu thị…”, bác sĩ Phạm Lê Duy phân tích.
Chính vì thế, bác sĩ Duy khuyên ngoài việc thực hiện tốt 5K thì còn phải chú ý thực hiện những việc sau:
Đầu tiên là hạn chế dùng thang máy đông người, và nếu có thể, hãy sử dụng thang bộ. Nếu như buộc phải sử dụng thang máy, thì phải đeo khẩu trang, hạn chế nói chuyện, cười giỡn trong thang máy. Có thể sử dụng vật dụng như chìa khóa để bấm nút thang máy thay vì dùng tay. Hiện nay, nhiều người dùng cồn hoặc chất sát khuẩn xịt vào không khí bên trong thang máy để diệt vi rút, điều này không nên vì vừa không hiệu quả, lại có thể gây ngộ độc nếu hít phải hoặc tổn thương da nếu tiếp xúc lên da.
Thứ 2, điện thoại là một “vật trung gian” rất quan trọng vì nó vừa tiếp xúc với bàn tay của chúng ta, vừa tiếp xúc gần với vùng mắt, mũi, miệng
“Do đó, nếu phải đi đâu khi ra ngoài, nên bỏ điện thoại vào túi đựng, khi về đến nhà thì lau túi đựng bằng dung dịch sát khuẩn rồi mới lấy ra sử dụng. Nếu không có túi đựng, có thể bọc điện thoại bằng màng bọc thực phẩm, và khi đi ra ngoài trở về thì sát khuẩn và vứt bỏ lớp màng bọc. Trong lúc đi ra ngoài, nếu nhận cuộc điện thoại thì nên mở loa ngoài để nghe hoặc sử dụng tai nghe, hạn chế áp điện thoại lên mặt nếu chưa chắc chắn là nó sạch”, bác sĩ Duy khuyên.
Thực phẩm, hàng hoá mua về thì xử lý thế nào?
Theo tiến sĩ, bác sĩ Phạm Lê Duy điều thứ 3 mà mọi người nên chú ý là hiện tại mặc dù chưa có bằng chứng về việc vi rút có thể l.â.y t.r.u.y.ề.n qua các bưu phẩm, hay vật phẩm giao nhận qua chuyển phát, nhưng nghiên cứu cho thấy vi rút SARS-CoV-2 có thể tồn tại khoảng 1 ngày trên bề mặt giấy cạc-tông, và khoảng 3 ngày trên bề mặt nhựa. Cho dù lượng vi rút đó chưa biết có đủ để gây nhiễm cho người tiếp xúc hay không, nhưng cũng chưa có bằng chứng chứng minh cho điều ngược lại.
Do đó, để giảm tối đa nguy cơ bị l.â.y n.h.i.ễ.m qua các vật trung gian, bác sĩ Duy khuyên khi nhận vật phẩm từ nơi khác gửi đến, nên lau bề mặt vật phẩm bằng dung dịch sát khuẩn trước khi mang vào nhà, và rửa tay sạch sau khi mở vật phẩm. Đối với thực phẩm, có thể rửa sạch dưới vòi nước chảy, hoặc ngâm vào dung dịch muối loãng và rửa sạch trước khi chế biến. Hạn chế mua thực phẩm chế biến sẵn trong giai đoạn này.
Còn trong trường hợp nếu trở về từ nơi có nguy cơ cao (những nơi tụ tập đông người, trở về từ khu c.á.c.h l.y, bệnh viện), thì bác sĩ Duy có lời khuyên: “Nên để giày dép bên ngoài, không mang vào nhà, hoặc phải xịt với dung dịch khử khuẩn rồi mới mang vào nhà, rửa tay với dung dịch sát khuẩn hoặc với nước và xà phòng, cởi quần áo bên ngoài và cho vào máy giặt hoặc ngâm với xà phòng ngay, rửa tay lại lần nữa rồi cuối cùng mới tháo khẩu trang và bỏ vào thùng rác, đậy nắp lại, sau đó rửa tay và tắm rửa thật sạch sẽ. Vì vùng mũi-họng là nơi b.ệ.n.h xâm nhập, nên khẩu trang phải là vật được gỡ bỏ cuối cùng trong suốt quy trình này, để đảm bảo nếu có vi rút bám lên các bề mặt như bàn tay, quần áo sẽ không có cơ hội tiếp xúc với vùng mũi-họng”.
Tiến sĩ, Phạm Lê Duy cũng hướng dẫn là cần phải lau chùi các bề mặt trong nhà như nắm cửa, bàn, ghế, bằng dung dịch sát khuẩn mỗi ngày 1-2 lần, hoặc khi có nguy cơ bị tiếp xúc với nguồn l.â.y n.h.i.ễ.m.
“Và việc cuối cùng là nên đi tiêm vắc xin khi có cơ hội, vì rõ ràng những người được tiêm vắc xin, cho dù là 1 mũi sẽ có tình trạng bệnh nhẹ hơn nếu lỡ có n.h.i.ễ.m C.o.vid-19. Nhưng lưu ý, khi đi tiêm vắc xin cũng phải đảm bảo 5K và khi về nhà cũng phải chú ý quy trình đảm bảo an toàn phòng tránh l.â.y n.h.i.ễ.m cho bản thân và người chung nhà”, tiến sĩ, bác sĩ Phạm Lê Duy gửi gắm.
9 biện pháp mới nhất phòng chống d.ị.c.h C.O.VID-19 người dân cần biết
1, Thường xuyên rửa tay đúng cách bằng xà phòng dưới vòi nước sạch, hoặc bằng dung dịch sát khuẩn có cồn (ít nhất 60% cồn).
2, Đeo khẩu trang nơi công cộng, trên phương tiện giao thông công cộng và đến cơ sở y tế.
3, Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, khăn vải, khuỷu tay áo.
4, Tăng cường vận động, rèn luyện thể lực, dinh dưỡng hợp lý xây dựng lối sống lành mạnh.
5, Vệ sinh thông thoáng nhà cửa, lau rửa các bề mặt hay tiếp xúc.
6, Nếu bạn có dấu hiệu s.ố.t, ho, hắt hơi, và k.h.ó t.h.ở, hãy tự c.á.c.h l.y tại nhà, đeo khẩu trang và gọi cho cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, khám và điều trị.
7, Tự c.á.c.h l.y, theo dõi sức khỏe, khai báo y tế đầy đủ nếu trở về từ vùng d.ị.c.h.
8, Thực hiện khai báo y tế trực tuyến tại https://tokhaiyte.vn hoặc tải ứng dụng NCOVI từ địa chỉ https://ncovi.vn và thường xuyên cập nhật tình trạng sức khoẻ của bản thân.
9, Cài đặt ứng dụng Bluezone để được cảnh báo nguy cơ l.â.y n.h.i.ễ.m C.O.VID-19, giúp bảo vệ bản thân và gia đình: https://www.bluezone.gov.vn/.
